W środowe popołudnie 18 września 2019 r. na zaproszenie Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy im. Witolda Gombrowicza przyjechała Anna Janko, znakomita poetka i pisarka, autorka m.in. Małej zagłady, Dziewczyny z zapałkami, Pasji według Hanki, Koronki na rany, laureatka wielu literackich nagród.
Współorganizatorem wydarzenia, które zostało sfinansowane przez Instytut Książki a zorganizowane w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa oraz Dyskusyjnych Klubów Książki była Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach.
Na wstępie spotkania Anna Janko opowiedziała o początkach swojej twórczości oraz pisaniu felietonów. Jak sama autorka podkreśliła zaczęła pisać wiersze ze względu na to,
że rodzice byli poetami. Mieszkałam w domu, w którym nie trzeba było malować ścian, wszędzie były stare książki i to było moje naturalne środowisko, w tym dorastałam. Więc
w moim przypadku było oczywiste, że ten rodzaj sztuki będę uprawiać, będę pisać wiersze. Czy chciałam, czy nie, w ten sposób uczyłam się wyrażać emocje dodała pisarka. Podsumowując swoją poezję przeczytała kilka wierszy.
W dalszej części spotkania rozmowy z autorką toczyły się wokół książki Mała zagłada, Anna Janko opowiadała, jak trwał proces zbierania materiałów a następnie pisania, jakie warstwy znaczeniowe zawiera ta opowieść. To książka biograficzna o destrukcyjnej sile wojny, a dokładniej o zagładzie małej zamojskiej wsi Sochy, którą Niemcy spacyfikowali 1 czerwca 1943 roku. Wystarczyło parę godzin, by wieś przestała istnieć. Budynki zostały spalone. Mieszkańcy rozstrzelani. Z 88 domów pośród zgliszczy pozostał jeden, nieliczni dorośli i kilkoro dzieci. Spośród bliskich pisarki przeżyła tylko jej mama z dwójką młodszego rodzeństwa. Moja mama od początku opowiadała tą historię. To był jej sposób na pomoc samej sobie bo w tamtych czasach nie było pomocy terapeutów dla takich osób. Mała zagłada jest czymś w rodzaju testamentu. Zamknięcia tej historii. Jeździłam, zbierałam materiały, nagrywałam, czytałam ogromnej ilości relacje, oglądałam dokumentalne filmy, przeglądałam zdjęcia - powiedziała pisarka. Dodała również, że Mała zagłada jest to książka o wojnie w ogóle, o tym, co zrobiła ludności i dlatego jest takim zjawiskiem co nigdy nie zniknie. Swoje przemyślenia i odczucia na temat przeczytanej publikacji wyrazili również uczestnicy spotkania zwracając uwagę na podane w książce liczby, które przytłaczają i dają do myślenia. Autorka wyjaśniła, że starała się używać jak najmniej liczb, zastępując je szczegółowymi opisami. Same cyfry mało mówią i nie oddają całego okrucieństwa tamtych czasów. Na pytanie skąd pomysł, by w Małej zagładzie bohaterka występowała w podwójnej roli, odpowiedziała – Jest to dialog matki i córki, próba rekonstrukcji wzajemnej. Chciałam opisać tę historię tak jak ona była odebrana przez tamte dzieci. Więc muszę się wcielić w duszę dziewczynki, którą była moja mama. Dlatego się zamieniam z nią rolami. Co ciekawe, moja mam po przeczytaniu tej książki zaczęła myśleć, że ja jestem jej matką. Kończąc rozmowę o Małej zagładzie podkreśliła, że książka miała zamysł terapeutyczny i pozwoliła zarówno jej, jak i mamie oraz mieszkańcom Soch, którzy przeżyli tą tragedię uwolnić się od traumy. Pozostając w tematyce wojny autorka przedstawiła zebranym nową pozycję książkową dla dzieci pt. Oleś i Pani Róża. I jak sama powiedziała - jest to książka, która pomoże rodzicom poruszać trudne tematy w rozmowach
z dziećmi jakimi nie wątpliwie są wydarzenia związane z wojną, śmiercią i głodem. Ponadto publikacja niesie ważne i aktualne przesłanie, że agresja i wojna są złe. A przedstawiona
w książce historia uwrażliwia i pozwala zacieśnić międzypokoleniowe relacje.
W ostatniej części spotkania Anna Janko po krótce opowiedziała na temat pozostałych książek napisanych prozą Dziewczyna z zapałkami oraz Pasja według św. Hanki zachęcając do ich przeczytania.
Spotkanie przebiegło w ciepłej, serdecznej atmosferze. Na koniec każdy uczestnik wydarzenia mógł nabyć książkę autorstwa Anny Janko i otrzymać autograf.
