Patron Biblioteki
Witold Gombrowicz
Urodził się na Sandomierszczyźnie, jako najmłodszy z czworga dzieci Jana i Antoniny (z domu Kotkowska herbu Ostoja), w zamożnej rodzinie ziemiańskiej herbu Kościesza. Po opuszczeniu dworu w Małoszycach w 1911 r. jego rodzina przeniosła się do Warszawy. Po ukończeniu gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie (1922) studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim (w 1927 r. uzyskał tytuł magistra praw). Przez mniej więcej rok przebywał w Paryżu, niezbyt pilnie przykładając się do studiów w Institut des Hautes Etudes Internationales. Większą rolę w trakcie pobytu we Francji odegrały kontakty z młodzieżą studencką i wyjazd nad Morze Śródziemne.
Po powrocie do kraju rozpoczął aplikację sędziowską, wkrótce ją jednak porzucił. W latach dwudziestych podejmował próby literackie, ale legendarna powieść, w której formie i tematyce miała się manifestować nieoficjalna strona jego natury, została przezeń zniszczona (patrz: Wspomnienia polskie), podobnie jak niepowodzeniem skończyła się próba napisania powieści popularnej wraz z Tadeuszem Kępińskim. Na przełomie lat 20. i 30. zaczęły powstawać opowiadania, które ukazały się następnie drukiem jako Pamiętnik z okresu dojrzewania. Od chwili debiutu książkowego felietony literackie i recenzje Gombrowicza ukazywały się w prasie, głównie w "Kurierze Porannym". Razem z grupą młodych pisarzy i intelektualistów spotykał się w warszawskich kawiarniach "Zodiak" i "Ziemiańska". Rozgłos w kołach literackich zapewniła mu publikacja powieści Ferdydurke.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej Gombrowicz uczestniczył w dziewiczym rejsie Chrobrego – polskiego statku pasażerskiego do Ameryki Południowej. W związku z wiadomościami z kraju postanowił przeczekać wojnę w Buenos Aires w Argentynie. W końcu jednak pozostał tam aż do 1963 roku, żyjąc czasem, szczególnie w okresie wojny, na granicy ubóstwa.
Pod koniec lat 40. Gombrowicz próbował uzyskać pozycję w argentyńskich kręgach literackich, publikując artykuły, wygłaszając odczyty w kawiarni Fray Mocho, wreszcie publikując w 1947, dokonany wraz z grupą przyjaciół, przekład Ferdydurke na język hiszpański. Dziś wielu pisarzy argentyńskich uważa ten przekład za znaczące wydarzenie w dziejach literatury argentyńskiej, w tamtych latach nie przyniósł on jednak autorowi większego rozgłosu, podobnie jak wydanie w 1948 / po hiszpańsku dramatu Ślub (El casamiento). Od grudnia 1947 do maja 1955 Gombrowicz pracował jako urzędnik bankowy w Banco Polaco, argentyńskiej filii Banku Pekao SA[1]. W 1950 nawiązał korespondencję z Jerzym Giedroyciem i od 1951 publikował w paryskiej Kulturze, gdzie w 1953 rozpoczął druk fragmentów "Dziennika". W tym samym roku "Kultura" wydała, jako tom 1 Biblioteki "Kultury", jego dramat Ślub oraz powieść Trans-Atlantyk. Ta powieść podjęła w kontrowersyjny sposób zagadnienie tożsamości narodowej na emigracji, przedstawiając jej karykaturalny wizerunek. Po październiku 1956 cztery książki Gombrowicza ukazały się w kraju, a ich autor zyskał duży rozgłos. Po roku 1958 władze nie zezwalały już jednak na druk następnych książek. Gombrowicz zyskał natomiast w latach 60. sławę światową, uwieńczoną licznymi tłumaczeniami dzieł, także kolejnych powieści: Pornografii i Kosmosu, oraz głośnymi realizacjami teatralnymi jego dramatów, szczególnie we Francji, Niemczech i Szwecji. W 1963 r. powrócił do Europy, otrzymawszy stypendium Fundacji Forda na pobyt w Berlinie, co władze komunistyczne w kraju skwitowały prasową kampanią przeciw pisarzowi. W 1964 spędził trzy miesiące w opactwie Royaumont pod Paryżem, gdzie jako sekretarkę zatrudnił Ritę Labrosse – Kanadyjkę z Montrealu studiującą literaturę współczesną. W 1964 r. przeniósł się do Vence koło Nicei na południu Francji, gdzie spędził resztę życia. Tam zażywał owoców sławy, która kulminowała w maju 1967 Międzynarodową Nagrodą Wydawców Prix Formentor. 28 grudnia 1968 r., na pół roku przed śmiercią, ożenił się z Ritą Labrosse.
Wszystkie swoje dzieła literackie pisał po polsku, jednak ze względu na decyzję niepublikowania w kraju, dopóki nie zostanie tam wydana całość "Dziennika", w której opisał machinacje towarzyszące prasowej nagonce z okresu pobytu w Berlinie Zach., był do połowy lat 70. mało znany szerokiej publiczności w swoim ojczystym kraju. Jego dzieła drukował w tym czasie po polsku paryski Instytut Literacki Jerzego Giedroycia. Były one tłumaczone na ponad 30 języków, a jego dramaty były wielokrotnie wystawiane na najważniejszych scenach całego świata przez wybitnych reżyserów (m.in. Jorge Lavelli, Alf Sjoeberg, Ingmar Bergman, w Polsce m.in.: Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski). Wielka zasługę w przybliżeniu twórczości Gombrowicza w kręgach literacko-wydawniczych Europy Zachodniej miał Konstanty Jeleński.
Dopiero po długich negocjacjach z władzami PRL w 1986 r. ukazało się w krakowskim Wydawnictwie Literackim pierwszych 9 tomów dzieł Gombrowicza, uszczuplonych przez cenzurę o 16 wersów wykreślonych z "Dziennika", a dotyczących polityki i systemu władzy w ZSRR. Dzieła te poszerzone zostały w latach 1992–1997 do 15 tomów. W wolnej Polsce utwory Gombrowicza ukazywały się wielokrotnie drukiem, a na ich temat powstało kilkadziesiąt tomów studiów i niezliczone artykuły. W 2002 r. Wydawnictwo Literackie rozpoczęło druk "Pism zebranych" Gombrowicza w edycji krytycznej pod red. W. Boleckiego, J. Jarzębskiego i Z. Łapińskiego.
Źródło: Wikipedia
Artykuły
Witold Gombrowicz patronem Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Ożarowie
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy otrzymała imię Witolda Gombrowicza. Tablicę pisarza odsłoniła wdowa po twórcy, Rita Gombrowicz, o dawnych jego miejscach mówiła Joanna Siedlecka, autorka książki „Jaśnie Panicz”.
- To właśnie na ziemi ożarowskiej, w Jakubowicach, dziadek Witolda, Onufry Gombrowicz w 1871 r. osiadł wraz z rodziną, kiedy to został zmuszony do opuszczenia Litwy za sprzyjanie powstańcom – powiedziała dyrektor biblioteki Jolanta Banach podczas uroczystości odsłonięcia tablicy. - Cieszę się, że możemy wspólnie świętować nadanie bibliotece imienia Witolda Gombrowicza, który jest pisarzem prowokującym, intrygującym, zmusza do zastanowienia i budzi coraz większe zainteresowanie współczesnego czytelnika.
To promocja naszego środowiska
Dyrektor Jolanta Banach powitała gościa honorowego, Ritę Gombrowicz, żonę pisarza, kuratorkę jego twórczości, pisarkę, historyka literatury francuskiej oraz wszystkich przybyłych gości.
Prezes Ożarowskiego Stowarzyszenia Kulturalnego Forum Marcin Kwieciński wystąpił z garścią refleksji pod hasłem „Dlaczego Gombrowicz?”. – Tu jest gniazdo Gombrowiczów, w tym dworze już dziś nieistniejącym, ale oznakowanym przez nas tablicą pamięci, jest pobliska parafia Przybysławice, cmentarz, nekropolia – przypomniał. - To promocja naszego środowiska, gminy Ożarów, ziemi sandomierskiej.
Marcin Kwieciński przekazał Ricie Gombrowicz okolicznościowe karty, które zostały wydane przed dziesięciu laty, w setną rocznicę urodzin pisarza, gdy w Ożarowie odbyła się sesja o pisarzu. Podkreślił, że w Ożarowie jest dobry klimat na inicjatywy kulturalne, co jest zasługą samorządu kierowanego przez burmistrza Marcina Majchera.
Przewodnicząca Rady Miejskiej Krystyna Wieczorek odczytała podjętą 28 maja 2013 r. uchwałę o nadaniu bibliotece imienia Witolda Gombrowicza. Rita Gombrowicz odsłoniła tablicę z podobizną pisarza i cytatem z jego twórczości: „Być kimś to dowiadywać się nieustannie, kim się jest, a nie wiedzieć z góry”. Tablicę wykonał Józef Dąbrowski z pracowni artystycznej w Janikowie.
Czytaj więcej o: Witold Gombrowicz patronem Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w OżarowieRozwiń Metryka
Podmiot udostępniający informację: | |
---|---|
Data utworzenia: | 2016-02-28 |
Data publikacji: | 2016-02-28 |
Osoba sporządzająca dokument: | |
Osoba wprowadzająca dokument: | Sławomir Rafał Zapalski |
Liczba odwiedzin: | 6349 |