Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Witolda Gombrowicza w Ożarowie

Rasizm w nigeryjskim spojrzeniu i odwrócony wzrok Polaków

Justyna Kopińska jest polską dziennikarką, pisze dla Dużego Formatu. Została Laureatką nagród Amensty International, im. Ryszarda Kapuścińskiego oraz European Press Prize, zwanego europejskim Pulitzerem. Zajmuje się tematami zarówno przerażającymi, jak i niewygodnymi. Jest autorką zbioru reportaży Polska odwraca oczy. Książka zaczyna się reportażem o Trynkiewiczu, a właściwie o jego obecnej żonie. Wszystkich nas przeraziła wizja podróży poślubnej spędzonej w lesie, w którym Trynkiewicz spalił ciała swoich ofiar. A to dopiero początek.

Dalej Kopińska opisuje szpital psychiatryczny, w którym personel znęcał się nad podopiecznymi, opowiada o kilkukrotnym gwałcie, za który sprawca otrzymał karę w zawieszeniu, oraz o okrutnym zawyżaniu statystyk policyjnych. Inna historia opowiada o Grzegorzu Płonce, który urodził się przedwcześnie. Psycholog rozpoznała u niego autyzm i umiarkowane upośledzenie. Ośrodek specjalny zastępował mu szkołę. Po 14 latach diagnoza okazała się błędna – chłopiec po prostu nie słyszał. Wziął udział w festiwalu muzycznym osób z zaburzeniami słuchu i zagrał Beethovena lepiej, niż zrobiłby to sam Beethoven. Jeden z reportaży nosi tytuł „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadecie?”, prowadzącej ośrodek sióstr boromeuszek w Zabrzu, gdzie dzieci były bite, poniżane i gwałcone. To tylko niektóre reportaże, reszta równie wstrząsająca: znęcanie się nad dziećmi, samobójstwa, seryjne morderstwa, gwałty. Ale jest też miłość, która przezwycięża śmierć i pasja, która przywraca życie. Każdy z tych reportaży to istne trzęsienie ziemi. Najbardziej przerażające jest to, że to wszystko dzieje się na oczach wszystkich. My zachęcamy do zapoznania z książką i spojrzenie na własne otoczenie. Miejmy nadzieje, że w trudnej sytuacji będziemy mieć tę odwagę aby nie odwrócić swoich oczu.

Amerykaana, to książka Chimandy Ngozi Adichie. Rozpoczynając dyskusję na jej temat zaczęliśmy od znaczenia tytułu. Kim jest Amerykaana? W Nigerii słowo „Amerykaana” to określenie osoby, która wyjechała do Stanów i wróciła bardziej amerykańska niż sami Amerykanie. Nie ma w tym słowie niczego obraźliwego. Prawie każdy w Nigerii ma wśród bliskich jakiegoś albo jakąś Amerykaanę. Główną bohaterką powieści jest Ifemelu, którą poznajemy w momencie, gdy mieszkając w USA od kilkunastu lat, nagle, dość niespodziewanie dla samej siebie i wszystkich wokół, postanawia wrócić do Nigerii. Sporą rolę w podjęciu tej decyzji odgrywa wspomnienie Obinze – dawnego ukochanego i przyjaciela. Klubowicze zwrócili uwagę na mnogość wątków i historii, które podejmuje autorka, że początkowo trochę to onieśmiela, a nawet pozostawia z wrażeniem delikatnego chaosu. Książka w szczególności dotyczy rasy. „Po kilku latach pobytu w Stanach Ifemelu zaczyna pisać bloga, na którym próbuje przedstawić Amerykę oczami nieamerykańskiej czarnoskórej. Nieraz wspomina o tym, że kategorię rasy odkryła dopiero w Ameryce. Że dopiero po przyjeździe do Stanów zrozumiała, że jest czarna – mieszkając w Nigerii nigdy się w ten sposób nie identyfikowała, bo zwyczajnie nie było takiej potrzeby – wszyscy byli czarni. W domu obowiązywały inne kategorie identyfikacji, istniały inne grupy tożsamościowe i inne podziały – na przykład religijne (chrześcijanie, muzułmanie) czy etniczne (Jorubowie, Igbo, Hausowie). W Stanach okazało się, że kolor skóry też określa miejsce w społeczeństwie, że jest polityczny, a w dodatku wpisuje się w sam środek bieżącej debaty publicznej (czas akcji powieści obejmuje, między innymi, kampanię prezydencką z 2008 roku i historyczne wybory wygrane przez Baracka Obamę)”. Klubowicze  zauważyli też, że na kwestię rasy można spojrzeć z perspektywy włosów. A konkretnie: włosów czarnych kobiet. „Bo z włosami czarnych kobiet to jest tak, że naturalnie nie bywają proste. W sensie: nigdy. Naturalne włosy czarnych kobiet to tak zwane afro – puszyste sprężynki jak u owieczek. Więc jeśli widzimy na ekranie lub w jakimś kolorowym piśmie czarnoskórą aktorkę, piosenkarkę albo żonę prezydenta z prostymi włosami, oznacza to, że ich właścicielka regularnie spędza długie godziny w salonie fryzjerskim.”

Amerykaana obnaża Amerykę, obdziera ją z mitu wymarzonego kraju – amerykańskie marzenie pada w gruzach. Ta książka to niezwykły portret współczesnego życia, portret Nigeryjczyków, Anglików i Amerykanów. To świetnie przemyślana i napisana powieść, współczesna i dojrzała. Polecamy.

Metryczka

Metryczka
Wytworzono:2022-06-29 07:29:39przez:
Opublikowano:2022-06-29 00:00:00przez: Sławomir Rafał Zapalski
Zmodyfikowano:2022-06-29 07:31przez: Sławomir Rafał Zapalski
Podmiot udostępniający: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Witolda Gombrowicza w Ożarowie
Odwiedziny:934

Rejestr zmian

  • [2022-06-29 07:31:12]Sławomir Rafał Zapalskizmiana
  • [2022-06-29 07:29:46]Sławomir Rafał Zapalskidodanie zdjęć
  • [2022-06-29 07:26:45]Sławomir Rafał Zapalskidodanie informacji